25 września 2025 r. uczniowie klas rosyjskojęzycznych pod opieką p. Michała Chruściela i p. Anny Lelonkiewicz-Kubik, wyjechali pociągiem na wycieczkę do Suwałk. W pięknych okolicznościach przyrody i w słonecznej pogodzie, zwiedzali miasto, które jest uznawane za stolicę Suwalszczyzny. Suwałki to bogata, różnorodna historia, ciekawostki historyczne, przygraniczne położenie, ciekawa architektura, interesujące zabytki, atrakcyjne obiekty, muzea, galerie, budowle sakralne, imprezy sportowe i kulturalne oraz wyjątkowe kulinaria. Podróż po mieście uczniowie rozpoczęli od Zalewu Arkadia. Arkadia to zbiornik wodny o powierzchni 11 hektarów, który powstał na początku XVIII wieku na potrzeby młyna kamedulskiego w zakolu rzeki Czarna Hańcza. Obecnie akwen jest ulubionym miejscem spędzania wolnego czasu przez mieszkańców.
Spacer po Zalewie młodzież wraz z opiekunami zakończyła wizytą w restauracji „U Alika” słynącej z tatarskiej kuchni. Przed podaniem tatarskich potraw, właściciel Pan Alik, właś. Aleksander Popławski, wprowadził nas w świat kultury, historii, religii i literatury Tatarów. Tatarzy w Polsce zatracili znajomość swojego ojczystego języka, pozostali natomiast wierni religii muzułmańskiej. Istotne znaczenie w życiu mniejszości tatarskiej odgrywa działalność Muzułmańskiego Związku Religijnego. Język tatarski określany jest w Polsce jako język wymarły – proces ten nastąpił wśród Tatarów zamieszkujących tereny Rzeczypospolitej jeszcze na przełomie XVII i XVIII w. Obecnie podejmowane są próby jego rewitalizacji. Tatarzy krymscy, to rdzenny naród Ukrainy, pochodzenia tureckiego, który zamieszkuje Półwysep Krymski oraz obszary stepu Ukrainy. Dziś termin Tatar odnosi się do ludów tureckojęzycznych zamieszkujących Europę Wschodnią, Rosję i Azję Środkową, takich jak Tatarzy Krymscy. Najliczniejsi są jednak Tatarzy zamieszkujący Tatarstan. Tatarzy w Polsce najliczniej zamieszkują Podlasie (w tym Białystok, gdzie żyje ich około dwóch tysięcy) oraz Trójmiasto. W Białymstoku, Bohonikach i Kruszynianach na Podlasiu oraz w Gdańsku znajdują się ich meczety. Tatarzy często utożsamiani są błędnie z Mongołami. Faktem jest, że współtworzyli oni imperium mongolskie Czyngis-chana, by po jego rozpadzie utworzyć Złotą Ordę, ale ich pokrewieństwo z Mongołami wynika jedynie z podobnego stylu życia. Różnice językowe są oczywiste, a oba narody zróżnicowały się jeszcze bardziej wraz z przyjęciem przez Tatarów islamu (podczas gdy Mongołowie wyznają szamanizmlub buddyzm). Istnieją też olbrzymie różnice genetyczne, gdyż Mongołowie są ludem buriacko-chałchaskim, a Tatarzy turecko-kipczackim Od wieków tradycyjna kuchnia Tatarów, także tych Polskich opierała się na prostych i łatwo dostępnych produktach. Najważniejszym i ulubionym pokarmem Tatarów od wieków pozostaje mięso. Tatarzy jako wyznawcy islamu nie jedzą wieprzowiny. Kuchnia obfituje w jagnięcinę, baraninę, wołowinę, cielęcinę, drób oraz gęsinę. Stulistnik, beremecze, czebureki, cybulnik, jeczpoczmak to potrawy, które zachwyciły smakiem uczniów i opiekunów. Po pysznym posiłku nadszedł czas na zwiedzanie Muzeum Marii Konopnickiej. Muzeum im. Marii Konopnickiej, które obecnie funkcjonuje jako oddział Muzeum Okręgowego w Suwałkach, powstało w 1973 roku w rodzinnym domu pisarki przy ulicy Tadeusza Kościuszki w sercu Suwałk. Na początku 2019 roku zakończył się ponad dwuletni remont generalny budynku wraz z terenem wokół muzeum, które z odnowioną elewacją i pięknie wyremontowanymi salami wkroczyło w XXI wiek i stało się silną pozycją na muzealnej mapie Polski. Zakupy regionalnych smakołyków zakończyły ten niezwykły wyjazd, ale na pewno nie poznawanie tego regionu. Historię poznawania Tatarów będziemy kontynuować w Warszawie w restauracji ,,Krym”, gdzie zostaliśmy zaproszeni przez Tatarów Krymskich, którzy opowiedzą o Krymie a wiosną odwiedzimy meczet w Kruszynianach na Podlasiu tuż przy granicy polsko-białoruskiej.
Poniżej przedstawiamy fragmenty wierszy tatarskich.
Anna Lelonkiewicz–Kubik
Michał Chruściel